Болаларда томоқ касалликлари

Бола касал бўлиши ота-она учун ҳам, бола учун ҳам ҳеч қачон осон иш эмас. Фарзандингиз мактабдан, кўзлари ёшланган, чарчаган кўринишда, ёмон кайфиятда ва биринчи шикояти «томоқ оғриғи» билан қайтган ҳолати бўлганми?

Табиийки, сиз дарҳол болангизга ёрдам беришни, меҳр ва ғамхўрлик қилишни хоҳлайсиз. Бунинг учун асалли чой, жун пайпоқ, шинам кўрпа бериб, бағрингизга оласиз. Антипиретиклар, йўтал, томоқ оғриғи ёки яллиғланишни юмшатиш ва бурун шиллиқ қавати учун рецептсиз бериладиган маҳсулотлар биринчи танловдир. Шубҳасиз, буларнинг барчаси ёрдам беради, аммо касалликнинг сабаби нима? Келинг, қачон ва нима учун болаларда томоқ оғриғи пайдо бўлиши мумкинлигини кўриб чиқамиз.

Ёқимсиз аломатларни нима келтириб чиқаради?

Томоқ қичишиши, қизариши, ютиш қийинлиги ва ниҳоят оғриқ – мана фарзандингиз шикоят қилиши мумкин бўлган аломатлар. Ёқимсиз туйғуларнинг сабаблари ҳар хил, лекин биз уларнинг энг тез-тез учрайдиганларини аниқлашга ҳаракат қиламиз.

10 та боладан 9 тасида ангинанинг сабаби ЎРВИ бўлиб, бу аломатлар одатда вирусдан келиб чиқади.

Биласизми?

Қичишиш, қизиш ва томоқ оғриғи … қуруқ ҳаводан келиб чиқиши мумкин!

Кўпинча бу иситиш мавсумида уйлардаги радиаторлар иссиқ бўлганда, хоналардаги намлик миқдори камайганда содир бўлади. Сотиб олишингиз ёки ўзингиз қилишингиз мумкин бўлган ҳаво намлантирувчиси бундай вазиятнинг олдини олишга ёрдам беради.

Кўп ҳолларда антибиотиклар ечим эмас

Шуни эсда тутиш керакки, антибиотиклар вирусли инфекцияларда самарасиз ва уларни шифокор рецептисиз қабул қилмаслик керак. Кўп миқдорда илиқ (қайноқ эмас!) ичимликлар ичиш, ухлаш ва дам олиш ёрдам беради. Ачишаётган томоқни қириб юбормаслик учун витаминлар ва минералларга бой юмшоқ таом танлаш яхшироқ. Овқат қайноқ бўлмаслиги керак. Оғриқ ва томоқ оғриғини йўқотиш учун сиз шифокор рецептисиз дори-дармонлардан фойдаланишингиз мумкин.

Инфекцияларнинг турли хиллари

Агар ангина тана ҳароратининг ошиши ва заифлик билан бирга бўлса, сабаб стрептококк инфекцияси бўлиши мумкин. 5 ёшдан 15 ёшгача бўлган болалар кўпроқ фарингитга чалинади. Текширувда кўринадиган бодомсимон безларнинг оқ экссудати ангинанинг аломатларидан биридир. Бундай вазиятда сизга антибиотиклар билан даволашни тавсия қиладиган шифокор керак бўлади. Шифокорнинг кўрсатмаларига қатъий риоя қилиш зарур.

Грипп

Грипп вирусли инфекция бўлиб, асосан нафас йўлларига – бурун, томоқ ва ўпкага таъсир қилади.

Гриппнинг кенг тарқалган белгилари қандай? Катталарга қараганда болаларда тез-тез учрайдиган томоқ оғриғи, иситма, мушаклар оғриши, титроқ ва тер, бош оғриғи, тинимсиз қуруқ йўтал, нафас қисилиши, заифлик, бурун оқиши, кўз ачишиши ва ёруғликка сезгирлик, қусиш ва ич кетиши каби белгиларидир. Умуман олганда, даволаш симптоматик бўлади.

COVID-19

COVID-19 одатда болаларда катталарга қараганда осонроқ кечади, аммо унинг аломатларига томоқ оғриғи, иситма, заифлик, қуруқ йўтал ва нафас қисилиши ҳам киради. Агар болангизда COVID-19 аломатлари борлигига шубҳа қилсангиз (масалан, оилада ёки болангиз билан алоқада бўлган одамлар орасида касаллик тасдиқланган ҳолатлар мавжуд бўлса), дарҳол педиатрингизга мурожаат қилинг ва унинг тавсияларига амал қилинг.

Ларингит

Агар томоқ оғриғи ҳақида гапирадиган бўлсак, ларингит ҳақида гапирмаслик мумкин эмас. Бу ҳиқилдоқдаги овоз пайларининг яллиғланиши ва шишиши бўлиб, юқори нафас йўлларининг бошқа кўплаб касалликлари каби вируслар ва бактериялар сабаб бўлади. Аммо бунга иссиқ-совуқ ҳаво, совуқ ёки иссиқ қуруқ ҳавони оғиз орқали ютиш, чангли ҳаводан нафас олиш ёки ҳалқумни ҳаддан ташқари зўриқтириш натижасида ҳам келиб чиқиши мумкин – масалан, болангиз узоқ вақт бақирган бўлса. Ларингитга чалинган болалар кўпинча томоқдаги қичишиш ва санчиб оғриши, томоқ қуриши, овоз хириллашидан ва ҳатто овоз йўқолишидан шикоят қиладилар. Албатта, овоз тирқиши шиллиқ қаватининг шишиши туфайли оғриқли ҳислар бўлиши мумкин. Даволаш касалликнинг сабабини (унинг инфекцион табиатида) бартараф этиш, яллиғланиш, оғриқ ва ёқимсизликни бартараф этиш, шунингдек овозни тиклашга қаратилган.

Шифокорга қачон мурожаат қилиш керак?

Агар томоқ оғриғидан ташқари, болангизда қуйидаги белгилар ҳам бўлса, дарҳол шифокор билан маслаҳатлашинг

• Ҳарорат кўтарилиши 3 кундан ортиқ давом этса
• Сувсизланса (сўлак камайиши, диурез пастлиги).
• Нафас олиш қийинлашади.
• Қулоқ оғриғи ёки бурун соҳасидаги оғриқ.
• Суюқлик ёки сўлакни ютолмаса
• Томоқ оғриғи 48 соатдан ортиқ давом этса
• Унинг саломатлиги ёмонлашса.

Табиийки, томоқ оғриғининг турли сабаблари мавжуд. Хулоса қилиб айтиш мумкинки, болаларнинг томоқ оғриғига кўп ҳолларда вируслар сабаб бўлади. Даволаш симптоматик бўлиб, оғриқ, яллиғланиш ва инфекция манбасини йўқотишга қаратилади. Аммо, агар болангизнинг аҳволига оид бирон бир нарса сизни ташвишга солса ёки шубҳангиз бўлса, дарҳол шифокорга мурожаат қилинг!